Skolyoz Nedir? Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Skolyoz Nedir?

Skolyoz kelimesi eski yunan dilinden köken almaktadır. Skolyozu incelediğimiz sırt bölgesinde azalmış kifoz (kamburluk), bel bölgesinde azalmış lordoz açıları ile karşılaşmaktayız. Bunun yanı sıra omurlar birbiri üzerinde yana doğru eğilme ve rotasyon yapma eğilimindedirler. Bu değişikliklerin sonucunda, vücut kendi orta hattını korumak amacı ile birbirini dengeleyen zıt yönlü eğrilikler oluşturmaktadır.

Skolyoz, omurganın herhangi bir bölümünü etkileyebilir, ancak en sık olarak göğüs ve sırt bölgelerinde görülür. Bu durum, omurganın ön-arka düzlemdeki normal düzlemini bozan bir yanal eğrilikle karakterizedir. Skolyoz, genellikle ergenlik döneminde ortaya çıkar, ancak erişkinlerde de görülebilir.

Skolyozun Nedenleri Nelerdir?

Skolyozun nedenleri tam olarak bilinmemektedir, ancak genetik faktörler, kas ve bağ dokusu sorunları, sinir sistemi hastalıkları veya kas zayıflığı gibi etkenlerin rol oynadığı düşünülmektedir. Ayrıca, bazı skolyoz vakalarının altta yatan bir hastalığın belirtisi olduğu bilinmektedir, örneğin nöromüsküler hastalıklar veya doğuştan kalça displazisi gibi durumlar.

Skolyozun Belirtileri Nelerdir?

Skolyozun belirtileri ve şiddeti kişiden kişiye değişebilir. Hafif vakalarda, belirgin semptomlar olmayabilir ve skolyozun saptanması genellikle bir muayene sırasında fark edilir. Ancak ilerleyen vakalarda, omurgadaki eğrilik daha belirgin hale gelebilir, omuz ve kalça asimetrisi, omurga üzerinde çıkıntılar veya kabarcıklar gibi görülebilir belirtiler ortaya çıkabilir.

Skolyozun en yaygın belirtileri vücutta oluşan asimetridir. Bu belirtiler şunlardır:

• Başın orta hatta olmaması: Skolyozlu bireylerde baş, omurganın merkezi hattından sapabilir ve omuz seviyesinde eşit olmayan bir pozisyonda bulunabilir.
• Omuz seviyelerinin eşit olmaması: Skolyoz, omurgada yanal eğrilik olduğunda omuzlar arasında asimetriye neden olabilir. Bir omuz diğerinden daha yüksek veya daha alçak görünebilir.
• İki göğüs seviyesinin eşit olmaması: Skolyozlu kişilerde göğüs kafesi asimetrisi görülebilir. Göğüs kafesi, omurganın eğrildiği yöne doğru çıkıntı yapabilir veya bir taraf daha geniş görünebilir.
• Kalça seviyelerinin eşit olmaması: Skolyoz, omurga eğrildiğinde kalçalar arasında asimetriye neden olabilir. Bir kalça diğerinden daha yüksek veya daha alçak görünebilir.
• Bacak uzunluğunun eşit olmaması: Skolyoz, omurga eğrildiğinde bacaklarda uzunluk farkı oluşabilir. Bir bacak diğerinden daha uzun veya daha kısa görünebilir.

Skolyozun diğer belirtileri ise aşağıdaki gibi sıralanabilmektedir;

• Solunum yetmezliği: Omurgadaki ciddi eğrilikler, akciğerlerin normal fonksiyonunu etkileyebilir. Bu durum, solunum yetmezliğine ve solunum güçlüğüne yol açabilir.
• Egzersiz kapasitesinin azalması: Skolyoz, omurgadaki deformite nedeniyle kas ve solunum fonksiyonlarını etkileyebilir. Bu da fiziksel aktivite sırasında enerji kullanımını ve egzersiz kapasitesini azaltabilir.
• Sırtta ve belde kronik ağrı: Skolyozlu bireylerde sırt ve bel bölgesinde kronik ağrılar görülebilir. Omurgadaki anormal eğrilik, kasların ve bağ dokusunun üzerindeki stresi artırabilir ve ağrıya yol açabilir.

Skolyoz toplumda genellikle %2 ila 4 oranında görülür. Skolyoz, genellikle ergenlik çağında fark edilir. Kız çocuklarında skolyoz görülme sıklığı erkek çocuklarına göre daha fazladır.

Skolyozun Türleri Nelerdir?

• İdiyopatik Skolyoz: İdiyopatik skolyoz, en yaygın skolyoz türüdür ve nedeni tam olarak bilinmez. Genellikle ergenlik döneminde ortaya çıkar ve genetik, çevresel veya hormonal faktörlerin etkisiyle gelişebilir. İdiyopatik skolyoz üç alt kategoriye ayrılır:
  • Infantil Skolyoz: 3 yaşından önce ortaya çıkan skolyozdur.
  • Juvenil Skolyoz: 3-10 yaşları arasında ortaya çıkan skolyozdur.
  • Adolesan Skolyoz: Ergenlik döneminde ortaya çıkan skolyozdur.
• Konjenital Skolyoz: Konjenital skolyoz, doğuştan gelen omurga deformitelerine bağlı olarak ortaya çıkar. Embriyonik gelişim sırasında omurga oluşumunda anormallikler meydana gelir. Bu tür skolyoz, omurgadaki yapısal bozukluklardan kaynaklanır ve diğer skolyoz türlerine göre daha nadirdir.
• Nöromüsküler Skolyoz: Nöromüsküler skolyoz, sinir sistemi veya kas hastalıklarının neden olduğu skolyozdur. Örneğin, serebral palsi, spinal müsküler atrofi, duchenne kas distrofisi gibi nöromüsküler hastalıklar, omurga kaslarında zayıflığa ve skolyoz gelişimine neden olabilir.

Skolyoz Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Skolyoz, multidisipliner bir yaklaşım gerektiren bir durumdur. Tedavi sürecinde, ortopedistler, fizyoterapistler işbirliği yapar. Tedavi planı genellikle hastanın yaşına, eğrilik derecesine, büyüme potansiyeline ve semptomlara bağlı olarak kişiye özgü olarak belirlenir.

Sırt Bölgesi Manuel Terapi Uygulaması

Skolyozun tedavisi, eğrilik derecesine, yaşa, hastanın genel sağlık durumuna ve semptomlara bağlı olarak değişir. Hafif vakalarda, düzenli takip ve egzersiz programları yeterli olabilir. Ancak daha şiddetli vakalarda, ortez (korse) kullanımı, fizyoterapi veya cerrahi müdahale gibi tedavi seçenekleri düşünülebilir.

Skolyozun erken teşhisi ve tedavisi önemlidir. Erken müdahale, eğrilik derecesinin ilerlemesini engelleyebilir veya yavaşlatabilir. Ayrıca, skolyozun psikososyal etkileri göz önüne alınmalı ve hastaların desteklenmesi önemlidir. Skolyozla yaşayan bireylerin fiziksel aktivitelere devam etmesi, duruş alışkanlıklarına dikkat etmeleri ve doktorun önerilerini takip etmeleri, skolyozun yönetiminde önemli adımlardır.

Cerrahi tedavi, eğrilik derecesi ilerlemiş veya semptomları ciddi düzeyde etkileyen vakalarda tercih edilebilir. Ameliyat sırasında, omurganın düzeltilmesi ve stabilize edilmesi için metal implantlar kullanılabilir.

Ortezler (korseler), omurganın doğru hizalanmasını ve düzelmesini sağlamak için kullanılan harici destekleyici cihazlardır. Korseler, genellikle ergenlik dönemindeki hızlı büyüme sırasında eğrilik ilerlemesini durdurmak veya yavaşlatmak amacıyla kullanılır. Korse tedavisi, düzenli takip ve korsenin uygun bir şekilde kullanılması gerektiren bir süreçtir.

Skolyoz Tedavisinde Fizik Tedavi Uygulamaları Nasıl Yapılır?

Fizik tedavi, skolyoz tedavisinde önemli bir rol oynayan bir yaklaşımdır. Fizik tedavi, skolyozlu hastaların duruşunu, kas dengesini, hareketliliğini ve fonksiyonunu iyileştirmeye yönelik terapi yöntemlerini içerir.

Fizik tedavi, skolyoz tedavisinde bireyselleştirilmiş bir yaklaşım gerektirir. Fiziyoterapistler, hastaların durumunu değerlendirir, eğrilik derecesini ve semptomları gözlemleyerek tedavi planını oluştururlar. Tedavi süreci boyunca düzenli kontroller ve değerlendirmeler yapılarak ilerleme takip edilir ve gerekirse tedavi planı güncellenir.

Fizik tedavi, skolyozun ilerlemesini kontrol altına almak, duruşu düzeltmek, ağrıyı hafifletmek ve fonksiyonel kapasiteyi artırmak için önemli bir destekleyici tedavi yöntemidir. Fizik tedavinin etkinliği, hastanın düzenli olarak tedaviye katılımı ve terapi planına uyumuyla artırılabilir. İşte fizik tedavinin skolyoz tedavisindeki rolü ve uygulanan yöntemler:

• Egzersiz Programları: Fizik terapistler, skolyozlu hastalar için özel egzersiz programları hazırlar. Bu egzersizler, omurga kaslarını güçlendirmeyi  ve duruşu düzeltmeyi hedefler. Egzersizler, omurganın stabilize edilmesine ve deformitenin ilerlemesinin önlenmesine yardımcı olabilir. Özellikle skolyozun erken evrelerinde, doğru ve düzenli egzersizlerle duruşu düzeltmek mümkün olabilir.
• Postür Eğitimi: Fizyoterapistler, skolyozlu hastalara doğru duruş alışkanlıklarını öğretir. Postür eğitimi, günlük aktiviteler sırasında doğru duruşun korunmasını sağlar. Hastalara uygun oturma, yürüme ve yatma pozisyonları hakkında bilgi verilir. Ayrıca, skolyozlu hastaların ergonomik düzenlemeler yapması ve duruşlarını destekleyen ortopedik ekipmanları kullanması önerilir.
• Manuel Terapi: Fizik terapistler, skolyoz tedavisinde manuel terapi tekniklerini kullanabilir. Bu teknikler, omurga ve çevre dokular üzerindeki gerilimi azaltmayı, değişmiş kas çekiş açılarını düzeltmeyi ve ağrıyı hafifletmeyi hedefler. Masaj, mobilizasyon ve kas gevşeme teknikleri gibi yöntemler kullanılabilir.
• Fonksiyonel Egzersizler: Skolyozun günlük yaşam aktivitelerine etkisini azaltmak için fonksiyonel egzersizler kullanılabilir. Bu egzersizler, skolyozlu hastaların günlük yaşam hareketlerini (kaldırma, taşıma, bükülme vb.) doğru tekniklerle yapmalarını öğretir. Böylece omurga üzerindeki stresi azaltarak skolyozun semptomlarını yönetmeye yardımcı olur.
• Elektroterapi ve Isı Uygulamaları: Elektroterapi, skolyozlu hastalarda ağrıyı ve kas spazmlarını hafifletmek için kullanılabilir. Elektrik stimülasyonu, transkutanöz elektriksel sinir stimülasyonu (TENS), ultrason ve lazer terapisi gibi yöntemler elektroterapinin bir parçası olabilir. Ayrıca, ısı uygulamaları (sıcak paketler veya ısıtıcılar) da kasların rahatlamasına ve ağrının azaltılmasına yardımcı olabilir.

Skolyoz Tedavisinde Schroth Tedavisi Nedir?

Schroth tedavisi, skolyozun non-operatif (cerrahi olmayan) tedavisi için geliştirilmiş bir egzersiz tabanlı terapi programıdır. Bu tedavi yöntemi, skolyozun postürünü düzeltmeyi, omurga hareketliliğini artırmayı ve kas dengesini iyileştirmeyi hedefler.

Schroth tedavisinde, hastanın duruşu ve hareketleri özel olarak değerlendirilir. Terapist, hastaya özel egzersiz programları, postür eğitimi ve nefes teknikleri uygular. Bu tedavi programının ana hedefleri şunlardır:

• Omurga Düzeltme: Schroth tedavisi, omurga eğriliğini tersine çevirerek veya azaltarak duruşu düzeltmeyi hedefler. Özel pozisyonlama teknikleri, aktif kas çalışması ve denge egzersizleri kullanılarak omurga üzerindeki yanal eğrilik düzeltmeye çalışılır.
• Solunum Egzersizleri: Skolyozlu hastalar arasında solunum fonksiyonunda bozulmalar görülebilir. Schroth tedavisi, solunum kaslarının güçlendirilmesi ve etkin solunum tekniklerinin kullanılması yoluyla solunum yetmezliğini azaltmaya çalışır.
• Postür Eğitimi: Skolyozlu hastalar genellikle anormal postürler sergiler. Schroth tedavisi, hastalara doğru oturma, yürüme ve yatma pozisyonları öğreterek ve günlük yaşam aktiviteleri sırasında doğru postürün korunmasını sağlayarak postürü düzeltmeyi amaçlar.
• Kas Dengesini İyileştirme: Skolyoz, omurga üzerindeki kas dengesini etkileyebilir. Schroth tedavisi, skolyozun etkilediği kas gruplarını güçlendirerek ve kas dengesini yeniden sağlayarak omurga stabilitesini artırmayı hedefler.

Schroth tedavisi, skolyoz tedavisinde uzmanlaşmış ve eğitim almış fizyoterapistler tarafından uygulanmalıdır. Tedavi süreci, hastanın skolyozunun özelliklerine ve ihtiyaçlarına göre bireyselleştirilir. Fizyoterapist, hastayı tedavi süreci boyunca düzenli olarak takip eder ve tedavi programını günceller.

Schroth tedavisi, skolyozun ilerlemesini durdurmak, duruşu düzeltmek, semptomları azaltmak ve yaşam kalitesini artırmak için etkili bir seçenek olabilir. Ancak tedavinin etkinliği hastanın düzenli katılımı ve tedavi planına uyumuyla doğrudan ilişkilidir.

Skolyoz Tedavisinde SEAS Tedavisi Nedir?

SEAS (Scientific Exercise Approach to Scoliosis) tedavisi, skolyozun non-operatif (cerrahi olmayan) tedavisinde kullanılan bir egzersiz tabanlı terapi programıdır. Bu tedavi yöntemi, skolyozun postürünü düzeltmeyi, omurga hareketliliğini artırmayı ve kas dengesini iyileştirmeyi hedefler.

SEAS tedavisi, skolyozun üç boyutlu doğasını dikkate alır ve omurga eğriliği üzerindeki kasların çalışmasını yeniden düzenlemeyi amaçlar. Bu tedavi yaklaşımı, skolyozlu hastalarda duruş bozukluklarını düzeltmek, omurga hareketliliğini artırmak ve postürel kontrolü geliştirmek için özel olarak tasarlanmış egzersizler içerir.

SEAS tedavisi, hastanın duruşunu, hareketlerini ve kas dengesini değerlendiren bir fizyoterapist tarafından uygulanır. Tedavi programı, hastanın skolyozunun özelliklerine ve ihtiyaçlarına göre bireyselleştirilir. SEAS tedavisinin ana hedefleri şunlardır:

• Postür Düzeltme: SEAS tedavisi, skolyozlu hastaların duruşunu düzeltmeyi hedefler. Özel egzersizler, aktif kas çalışması ve postür kontrolünü geliştirici teknikler kullanılarak omurga üzerindeki yanal eğrilik azaltılmaya çalışılır.
• Hareketlilik ve Esneklik İyileştirme: Skolyoz, omurganın hareketliliğini ve esnekliğini etkileyebilir. SEAS tedavisi, omurga üzerindeki kısıtlılığı azaltmak ve hareketliliği artırmak için özel olarak tasarlanmış egzersizler içerir.
• Kas Dengesini İyileştirme: Skolyoz, omurga üzerindeki kas dengesini etkileyebilir. SEAS tedavisi, skolyozun etkilediği kas gruplarını güçlendirerek ve kas dengesini yeniden sağlayarak omurga stabilitesini artırmayı hedefler.
• Postür Kontrolü Geliştirme: SEAS tedavisi, skolyozlu hastalarda postür kontrolünü ve kaslar arası koordinasyonu geliştirmeyi amaçlar. Bu, omurga eğriliğini düzeltmek ve duruşu optimize etmek için önemlidir.

SEAS tedavisi, skolyoz tedavisinde uzmanlaşmış ve eğitim almış fizyoterapistler tarafından uygulanmalıdır. Tedavi süreci, düzenli takipler ve bireyselleştirilmiş egzersiz programları içerir. Hastalar, tedavi programını düzenli olarak takip etmeli ve fizyoterapistin önerdiği egzersizleri doğru bir şekilde yapmalıdır.

SEAS tedavisi, skolyozun ilerlemesini kontrol etmek, duruşu düzeltmek, semptomları azaltmak ve yaşam kalitesini artırmak için etkili bir seçenek olabilir. Ancak tedavinin etkinliği hastanın düzenli katılımı ve tedavi planına uyumuyla doğrudan ilişkilidir.