Topuk dikeni, bazı sebeplere bağlı olarak ayak tabanına aşırı yük binmesi sonucu ayak tabanında bulunan fasya adındaki zar dokunun liflerinde hasarlanma ve yaralanmasıyla bu bölgede inflamasyon oluşmasıdır. İnflamasyon oluşan bölgede zamanla yaralanan doku sertleşir ve kireçlenme benzeri bir yapı oluşur. Bu durumun bir sonucu olarak kişiler, ayaktayken ve ya yürürken ayak tabanına binen yük burada diken batması tarzında ciddi ağrılara sebep olur.
Topuk dikeni genellikle zaman içerisinde gelişir. Ani hareketlerle, spor ve egzersiz gibi aktiviteler sırasında anlık şekilde ortaya çıkmaz. Erken dönemde çoğunlukla topuk ağrısı gibi belirtiler verebilir. Bu yüzden topuk ağrısı gibi erken dönem belirtileri gözardı etmemek oldukça önem taşır.
Topuk dikeni sebepleri genel olarak sert yüzeylerde yürümek, koşmak, zıplama ve atlama gibi aktivitelerdir. Ayrıca artrit, obezite, yürüme ve basış problemleri de topuk dikenine sebebiyet gösteren durumlar arasındadır. Genel olarak bilinen sebepler bunlardır ancak bel bölgesi de topuk dikenine neden olabilir. Bel bölgesindeki omurlarda oluşan dizilim problemleri, yine bel omurlarında oluşan mekanik bir bozukluk topuğa giden sinir akışını bozacağı için topuk dikenine sebep olabilir. Bel fıtığı, bel düzleşmesi, bel kayması gibi hastalıklar da topuk dikeni oluşmasına zemin hazırlayabilir.
Genellikle sabahları atılan ilk adımlarda ciddi ağrılara sebep olur. Bu ağrı bazen gün içinde azalma gösterebilir. Ancak gün içinde yüklenme arttıkça ağrıda artışlar meydana gelir. Sert tabanlı ayakkabılarla veya sert zeminlerde yürüyüş ve koşu gibi aktiviteler sonucu topukta batma gibi ağrılar da belirtiler arasındadır. Ağrının yanı sıra topukta şişlik, ödem ve hassasiyet, topuk kemiğinde sivrileşmiş şekilde bulunan kemiğe benzer bir çıkıntı da topuk dikeni belirtileri arasındadır.
Topuk dikeni manuel terapi, kayropraktik, fizik tedavi ve kinesyo bantlama gibi yöntemlerle ameliyatsız şekilde tedavi edilebilir. Ayak tabanında bulunan fasya adındaki zar yapının ve kasların gevşemesi için uygulanan miyofasyal gevşeme teknikleri ile bu yapılar gevşetilir.
Ayak bileğinde, belde veya her ikisinde bulunan topuk dikenine sebebiyet gösteren eklem problemlerine yönelik uygulanan manuel terapi ve kayropraktik tekniklerle yapılan uygulamalar ile eklem problemleri ortadan kaldırılabilir. Eğer topukta ödem ve inflamasyon mevcut ise fizik tedavi yöntemleri ve manuel terapi teknikleri ile ödem ve inflamasyon baskılanarak ağrılar azaltılır. Bu tedavi yöntemlerine ek olarak kişiye özel medikal egzersiz uygulamaları ile tedavinin etkisi ve kalıcılığı da arttırılır. Ayrıca topuğa uygulanacak bantlama yöntemleri ve tabanlık önerileri ile de tedainin etkinliği arttırılabilir.
Bu yöntemlerle topuk dikeni ameliyatsız şekilde kalıcı olarak tedavi etmek kesinlikle mümkündür.