Bel Fıtığı Nedir? Tedavi Yöntemleri Nelerdir

Çeşitli fiziki zorlamalar sonucu bel bölgesinde bulunan omurga disklerinin çevresindeki liflerin yırtılarak sinirlere baskı yapması sonucu oluşan deformasyona bel fıtığı denilmektedir.

Bel Fıtığı Nedir?

Bel Fıtığı bir omurga rahatsızlığıdır ve vücudun omurilik üzerinde bulunan ve vücut için bir çeşit amortisör görevi gören disklerin yıpranması ya da kayması sonucu meydana gelmektedir. Bel fıtığı çoğunlukla vücudun temel ağırlığını taşıyan noktada yani omurganın bel kısmında yoğunlaşarak, omurların her biri arasındaki mevcut diskler üzerinde görülmektedir.

Ağır yük, aşırı yüklenme veya benzeri durumlar ile yaşanan ani gerilmelere tepki olarak açılıp, daralan diskler zaman içerisinde esnekliğini kaybederek, yıpranmaya başlar. Omurganın bel bölgesi üzerinde konumlanan bu disklerin yıpranması ya da yırtılması sonucu omurilik sinirleri omurların arasından çıkabilir ve omurlar arasında sıkışan sinirler bel fıtığı rahatsızlığının ortaya çıkmasına sebep olurlar.

Bel fıtığı beraberinde kronikleşen bacak ve bel ağrısı problemlerini de getirdiği için, tedavi edilmediği sürece vücut fonksiyonlarında ciddi fiziki kısıtlamaların ve kasılmaların oluşumuna sebep olur. Genel olarak ameliyata başvurmadan tedavi edilebilen bir rahatsızlıktır ve manuel terapi, fizik tedavi ve klinik pilates gibi rehabilitasyon metodları ile bel fıtığı tedavisi üzerinde başarılı sonuçlar elde edilmiştir.

Bel Fıtığı Sebepleri Nelerdir?

Vücudun bel bölgesinde bulunan disklerin çevresindeki liflerin yırtılması ve sinir köklerine baskı yapması sonucu oluşan deformasyona bel fıtığı yani “lomber disk hernisi” denilmektedir. Yaşa bağlı olarak ilerleyen rahatsızlık, genel olarak ağır yük kaldırma beraberinde yaşanan aşırı zorlanma ile bel bölgesi üzerindeki disklerin baskı görmesi sonucu meydana gelir.

Bel Fıtığı aynı zamanda uzun süre aynı pozisyonda kalma, hızlı kilo alımı sonucu vücuda fazla yük bindirilmesi, ard arda yaşanan hamilelik ve hareketsiz bir yaşam beraberinde de görülmektedir. Ayrıca vücut dejenerasyonu ve yaşlanma da bel fıtığının sebepleri arasında gösterilir.

Bel Fıtığı Belirtileri Nelerdir?

Vücudun bel omurgası üzerindeki sinirlerin disk kayması veya yırtılması sonucu omurlar arasında sıkışması durumuna bel fıtığı denilmektedir. Manyetik rezonans, röntgen, bilgisayarlı tomografi gibi uygulamalar ile tıbbi olarak tespit edilmektedir.

Yaygın olarak görülen bel fıtığının belirtileri, rahatsızlığın başlangıç aşamasından itibaren nükseden ve zaman içerisinde tedavi edilmezse artan kronik bel ağrısı ve bacak ağrılarıdır. Ayrıca aşağıdaki belirtiler de bel fıtığının belirtileri olarak sıralanabilir;

1. Bacaklarda veya ayaklarda karıncalanma yada uyuşma
2. Hareket kabiliyet kısıtı
3. Çabuk yorulma
4. Kas güçsüzlüğü
5. Otururken ve yürürken zorluk çekmek
6. İktidarsızlık

Bel Fıtığı Tedavileri Nelerdir?

Bel fıtığı omurlar arasındaki kıkırdağın aşırı zorlanması ile yerinden kayarak yırtılması sonucu meydana gelen bir rahatsızlıktır. Günümüzde çeşitli terapi metodları ile bel fıtığı derecesine göre genel olarak bel fıtığı ameliyatı ileri cerrahi müdahaleye gerek kalmadan tedavi edilebilmektedir.

Bel fıtığı tedavi yöntemleri kişiye özgüdür ve derecesine göre tedavi yöntemleri de değişiklik göstermektedir. Genel çerçevede değerlendirildiğinde, bel fıtığı tanısı konulduktan sonra hastaya doktor kontrolünde deformasyonun azaltılmasına yönelik anti-inflamatuar ilaçlar ve kronik bel ağrısı kontrolu için ağrı kesici ilaç takviyesinde bulunulur.

Bel fıtığı, vücudun uzun süreli hareketsiz bırakılması sonucu eklem sertliği ve kas güçsüzlüğüne sebebiyet vereceği için ve bu durum tedavi sürecini olumsuz yönde etkiler ve bu sebeple tedavisinde etkili en yaygın tedavi yöntemi bel fıtığı ameliyatı değili fizik tedavi yöntemidir.

Fizik tedavi yönteminin uzman fizyoterapistler kontrolünde uygulanması bel fıtığı rahatsızlığının tedavisi ve tedavinin olumlu seyri için hayati önem taşımaktadır. Fizik tedavi seansları sırasında uygulanan terapiler, bel fıtığının derecesine göre kişiden kişiye farklılık gösterdiği için tedavi sürecine başlanılmadan önce mutlaka kişiye özel bir tedavi programı hazırlanmalıdır.

Uzman fizyoterapistler tarafından yapılan tetkik ve değerlendirmeler neticesinde hazırlanan fizik tedavi programları bel fıtığı rahatsızlıklarının iyileştirilmesinde başarılı sonuçlar vermektedir. Ayrıca tamamlayıcı tedavi yöntemi olarak kullanılan manuel terapi teknikleri ve klinik pilates egzersizleri bel fıtığı tedavisinde etkin rol oynamaktadır.

Bel Fıtığı Risk Faktörleri Nelerdir?

Bel fıtığı belli meslek gruplarında yaygın olarak görüldüğü için aynı zamanda literatürlerde meslek hastalığı olarak da tanımlanmaktadır. Özellikle aşırı yük kaldırmaya maruz kalan meslek grupları üzerinde, ağır yük taşımaya dayalı iş kollarında bel fıtığının rastlanma oranı yüksektir.

Bel fıtığının en önemli diğer bir risk faktörü de hızlı kilo alımı, obezite ve şişmanlıktır. Hamilelik döneminde bel fıtığı rahatsızlıklarının görülmesi de yine bu sebepten kaynaklanmaktadır. Aşırı kilo artışı ve şişmanlık bel omurlarındaki basıncı artırarak bel fıtığının oluşmasına sebep olur.

Uzun süreli hareketsizlik ya da sistemli olarak aynı hareketin tekrar etmesi durumu da bel fıtığı rahatsızlığına yol açan diğer bir faktördür. Bu sebeple şoförler ve sürekli masa başında görevlerini yürüten ofis çalışanlarında bel fıtığı rahatsızlığı için riskli meslek grupları içerisinde yer alır.

Son olarak sigara kullanımı da bir çok sağlık problemlerini beraberinde getirdiği gibi bel fıtığını da olumsuz yönde etkilemektedir. Sigara kullanımı disklerde sıvı kaybına sebep olduğu için bel fıtığı riskini artırarak anı zamanda tedavi sürecini de olumsuz yönde etkilemektedir.

Bel Fıtığından Korunma Yöntemleri Nelerdir?

Bel fıtığı vücudun ağırlık kontrol merkezi yani bel omurları üzerinde görülür ve bel fıtığının meydana gelmesinin başlıca sebepleri arasında şişmanlık, ağır yük kaldırma ve hareketsiz bir yaşam tarzı yer almaktadır.

Bel fıtığı rahatsızlığından korunmak için düzenli spor yapmak kendi başına çok büyük bir adımdır. Ayrıca sigara kullanımından kaçınmak, doğru pozisyon ile yük kaldırmak, aynı pozisyonda uzun süre durmamak ve gün içerisinde yürüyüş yapmak bel fıtığından korunmak için uygulanabilecek etkili diğer yöntemler arasında yer almaktadır.